Do czego jeszcze pacjent powinien mieć prawo? Eksperci wskazują nowe prawa z okazji Europejskiego Dnia Praw Pacjenta

18 kwietnia obchodzimy Europejski Dzień Praw Pacjenta. Z tej okazji Fundacja Nutricia zapytała troje ekspertów – psychologa, pielęgniarza oraz lekarza pediatrę, o to, w jakich aspektach opieki zdrowotnej pacjent powinien mieć ich zdaniem zagwarantowane wsparcie. Gdyby mogli dopisać jedno nowe prawo pacjenta, czego by dotyczyło?

Prawo do nadzoru poszpitalnego

Temat holistycznej opieki zdrowotnej nie jest nowy. O tym, jak ważny jest nie tylko sam okres terapii szpitalnej, zwłaszcza na takich oddziałach, jak Oddział Intensywnej Terapii, ale także okres najbliższych miesięcy bądź nawet lat po wypisie, mówi się coraz więcej. – Jako lekarz opieki długoterminowej doskonale wiem, że choroba, na przykład choroba nowotworowa, to nie epizod, a zazwyczaj długa walka organizmu o pokonanie choroby, ale także dalsza o powrót do pełnego zdrowia i funkcjonowania sprzed choroby. Dlatego w sposób szczególny powinniśmy zadbać o organizm, również między poszczególnymi etapami leczenia, jak i po jego zakończeniu. Taki nadzór poszpitalny powinien zostać zaplanowany jeszcze przed opuszczeniem oddziału i powinien obejmować wiele obszarów zdrowotnych – m.in. opiekę lekarza rodzinnego, internisty lub pediatry, specjalisty np. onkologa - którzy zdają sobie sprawę z możliwych zagrożeń i potrzeb pacjenta w tym czasie. Na kompleksowość opieki składają się wizyty kontrolne, badania, rehabilitacja, opieka żywieniowa, konsultacje psychologiczne lub psychiatryczne. Okres sześciu miesięcy od wypisu to absolutnie minimalny czas, przez jaki pacjent, niezależnie od wieku, powinien znajdować się pod ścisłym nadzorem lekarskim. Przy niektórych cięższych przypadkach powinien to być okres nawet kilku lat – wielokierunkowa zindywidualizowana opieka nad osobami w okresie rekonwalescencji to dziedzina coraz bardziej zyskująca na znaczeniu i w ostatnich latach – uważa dr Michał Błoch, pediatra, specjalista w zakresie opieki długoterminowej oraz żywienia klinicznego, znany jako @drhospice.

Prawo do opieki żywieniowej

– Każdego dnia pracuję z pacjentami, dla których wsparcie żywieniowe jest niezbędnym elementem leczenia. W chorobach, takich jak choroba nowotworowa, zapotrzebowanie na składniki odżywcze często się zmienia, co zwiększa ryzyko niedożywienia. Bardzo ważne jest to, aby pacjent onkologiczny miał zapewnioną przede wszystkim niezbędną podaż białka (którego zapotrzebowanie wzrasta prawie dwukrotnie w stosunku do potrzeb sprzed choroby) oraz energii. Ale właściwe odżywianie jest niezwykle istotne w przypadku każdej choroby, gdyż niedożywienie wpływa na odporność organizmu i jego zdolność do regeneracji. Dlatego edukowanie na temat żywienia medycznego oraz nielimitowany dostęp do diagnostyki, konsultacji, a następnie opieki żywieniowej, w razie potrzeby od samego początku choroby, mogłyby się przyczynić do poprawy lub utrzymania prawidłowego stanu odżywienia pacjenta, a w rezultacie do lepszej odpowiedzi organizmu na farmakoterapię, skrócenia czasu leczenia oraz poprawy jakości życia – mówi Paweł Urbańczyk, pielęgniarz koordynujący w Poradni Żywieniowej Nutrimed.

Prawo do pełnej terapii psychologicznej dla opiekunów pacjentów

Adrianna Sobol, psychoonkolożka z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, która na co dzień pracuje nie tylko z pacjentami, ale także ich rodzinami, zaznacza, jak ważną kwestią jest wspieranie całego systemu rodzinnego, którego dotyka choroba. Zwłaszcza wsparcie głównych opiekunów, którzy zmagają się z codziennymi obowiązkami związanymi z opieką, powinno być potraktowane jako prawo pacjenta. Dlaczego uważa, że terapia opiekuna powinna być tak traktowana? – Przede wszystkim dlatego, że niejeden opiekun jest jednocześnie pacjentem – i to często zapomnianym. A mierzy się z ogromnym obciążeniem psychicznym. Z drugiej strony systemowe psychologiczne wsparcie opiekunów to także gwarancja lepszego wsparcia pacjenta. Obawy o obciążanie bliskich, to, jak oni sobie radzą z naszą chorobą – to ogromna część zmartwień pacjentów, o jakich słyszę każdego dnia w gabinecie. Świadomość, że opiekun ma odpowiednie wsparcie, na pewno dodatkowo dobrze wpłynęłaby na samopoczucie i kondycję pacjenta.

Rozmowy na temat praw pacjenta Fundacja Nutricia przeprowadziła w ramach kampanii „Żywienie medyczne – Twoje posiłki w walce z chorobą”.