Leczenie ortodontyczne jest procesem długotrwałym, wymaga cierpliwości i szczególnej higieny. W metalowych elementach aparatu mogą zbierać się resztki jedzenia, co sprzyja namnażaniu się bakterii i prowadzi do nieestetycznych przebarwień, a czasem stanów zapalnych dziąseł. W marcu – Miesiącu Zdrowia Jamy Ustnej – eksperci Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego oraz marka Oral-B szczególnie zwracają uwagę na prawidłową higienę jamy ustnej i jej wpływ na kondycję całego organizmu. Jak zatem prawidłowo dbać o zęby i dziąsła nosząc aparat ortodontyczny?

Właściwa higiena przy aparacie

Aby cieszyć się nie tylko prostym, ale także białym uśmiechem po zdjęciu aparatu ortodontycznego, koniecznie trzeba zadbać o właściwą higienę już wcześniej. W czasie noszenia aparatu trudniej jest dokładnie umyć zęby, a w drutach i zamkach aparatu mogą zalegać resztki jedzenia. Niedokładne czyszczenie prowadzi do częstych powikłań: odbarwień szkliwa, przebarwień, odwapniania i próchnicy. Nieodpowiednia pielęgnacja to także ryzyko wystąpienia chorób dziąseł, w tym recesji – odsłonięcia szyjek zębowych, co wiąże się z bólem i nadwrażliwością zębów. To nie koniec – bakterie rozwijające się w kieszonkach przyzębnych mogą dostać się do krwioobiegu i wnikać w głąb organizmu, powodując poważniejsze choroby.

,,Prawidłowa pielęgnacja jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego to punkt wyjścia do ładnych i zdrowych zębów. Skutecznie usunięta płytka bakteryjna nie będzie tworzyła na zębach żółtawego osadu, nie będzie też absorbowała barwników z pożywienia i zapobiegnie powstawaniu odwapnień” – mówi dr n.med. Beata Golan, kierownik ds. naukowych P&G Polska.

Wybór odpowiedniej szczoteczki

Pierwszym krokiem w trosce o właściwą higienę jamy ustnej jest wybór odpowiedniej szczoteczki. Na rynku znajdziemy wiele szczoteczek manualnych ze specjalnym V-kształtnym wgłębieniem, które ułatwia czyszczenie zębów ze stałym aparatem ortodontycznym. Niestety, tradycyjną szczoteczką trudniej jest doczyścić płytkę nazębną i przestrzenie międzyzębowe, a przez nieodpowiednią technikę lub zbyt mocny nacisk łatwo można podrażnić dziąsła. Z tego powodu wielu stomatologów zachęca pacjentów do używania szczoteczki elektrycznej. Innowacją jest szczoteczka magnetyczna Oral-B iO wykorzystująca mikrowibracje – dzięki zastosowanej technologii czyści bardzo dokładnie, a jednocześnie jest delikatna dla dziąseł. Ważny jest także kształt końcówki – niewielka okrągła główka w pełni obejmuje powierzchnię każdego zęba oraz precyzyjnie dociera do przestrzeni międzyzębowych, łuków i zamków aparatu.

Częstotliwość mycia zębów z aparatem ortodontycznym

Do najważniejszych zasad należy szczotkowanie zębów przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku. Istotny jest także czas mycia – zwykle zaleca się 2 minuty, ale należy go dostosować do indywidualnych potrzeb. Staranne oczyszczenie zębów i elementów aparatu może wymagać nieco więcej czasu. Niestety, wciąż większość osób myje zęby zbyt krótko. W tym przypadku z pomocą przychodzi technologia: wbudowane timery lub aplikacje informują użytkownika o czasie szczotkowania. Jak podają eksperci, codzienne korzystanie z aplikacji do mycia zębów 5-krotnie podnosi skłonność do kontynuowania tej czynności przez zalecane 2 minuty.

„Higiena jamy ustnej z aparatem ortodontycznym wymaga specjalnej uwagi. Zamki i łuki to liczne zagłębienia, w których mogą zbierać się resztki jedzenia i rozwijać bakterie. Należy dołożyć dodatkowych starań, aby dokładnie usunąć wszelkie osady z elementów urządzenia i uniknąć przykrych konsekwencji. Poza odpowiednio dobraną szczoteczką warto wprowadzić regularne płukanie ust i nitkowanie, które pomogą w usunięciu zanieczyszczeń z trudno dostępnych miejsc” – podsumowuje dr n.med. Beata Golan.

Dodatkowe akcesoria

Do codziennej pielęgnacji zębów ze stałym aparatem ortodontycznym, oprócz zwykłej szczoteczki, przyda się szczoteczka jednopęczkowa do dokładnego oczyszczania zamków, a także szczoteczki międzyzębowe (wyciory) oraz nić dentystyczna. Pomocny może okazać się również irygator, który szczególnie docenią pacjenci z małymi przestrzeniami międzyzębowymi, do których trudno dotrzeć szczoteczką. Irygacja odpowiednim płynem do płukania ust pomoże zadbać o prawidłowe usunięcie płytki nazębnej z trudno dostępnych miejsc. W przypadku leczenia aparatem ruchomym, który można zdjąć, czyszczenie zębów jest prostsze i nie wymaga dodatkowych akcesoriów. Jedyne co trzeba robić, to dodatkowo czyścić sam aparat pastą i zwykłą szczoteczką, uważając na metalowe druciki. Dodatkowo zaleca się, aby raz w tygodniu umieszczać aparat w płynie do czyszczenia protez.

Codzienne mycie zębów w aparacie:

1. Usuń ruchome elementy aparatu – pozwoli to na łatwiejsze dotarcie do łączeń urządzenia.
2. Zacznij od zębów trzonowych – w pierwszej kolejności umyj trudniej dostępne zęby i elementy aparatu (rurki i pierścienie), a następnie zamek i metalowy łuk. Stopniowo przesuwaj się w stronę zębów przednich.
3. Odpowiednia technika – podczas mycia trzymaj szczoteczkę nachyloną pod kątem 45*. Jeśli używasz szczoteczki manualnej wykonuj ruchy wymiatające, jeśli masz szczoteczkę magnetyczną wystarczy przyłożyć główkę do zęba.
4. Umyj zęby bez aparatu – na koniec pozostaw zęby, na których nie ma elementów urządzenia.
5. Dodatkowe oczyszczanie – po umyciu możesz dodatkowo użyć szczoteczki międzyzębowej (wyciora), nici dentystycznej lub irygatora, by oczyścić szczeliny międzyzębowe oraz trudno dostępne elementy aparatu.

Dzięki staraniom Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, marzec jest celebrowany jako Miesiąc Zdrowia Jamy Ustnej. W ramach kampanii PTS „Polska mówi #aaa!”, marka Oral-B wraz z gabinetami partnerskimi oraz LUX MED Stomatologia zapraszają Pacjentów do rezerwacji bezpłatnych przeglądów stomatologicznych połączonych z instruktażem prawidłowej higieny jamy ustnej. Ponad 2000 bezpłatnych wizyt oferowanych jest w 20 placówkach LUX MED Stomatologia oraz 23 gabinetach partnerskich Oral-B w miastach w całej Polsce. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie kampanii pod linkiem polskamowiaaa.pl