Łupież to powszechna choroba skóry głowy, a przy tym uciążliwy problem natury estetycznej, który dotyczy nawet co drugiej osoby.[1] Ze względu na nawrotowy charakter tego schorzenia, krótkookresowe kuracje specjalistycznymi preparatami przeciwłupieżowymi warto wspomóc kilkoma nawykami pielęgnacyjnymi, które ułatwią zachowanie optymalnego zdrowia skóry głowy na co dzień. Skąd bierze się łupież i jak mu skutecznie przeciwdziałać?

Każdy centymetr skóry głowy zamieszkują setki tysięcy drożdżaków i bakterii, których równowaga jest kluczowa dla zachowania zdrowia. Szacuje się jednak, że co najmniej 50 proc. populacji przynajmniej raz w swoim życiu zmagało się z łupieżem.[2] To najczęstsza choroba owłosionej skóry głowy z tendencją do nawracania. Choć zwykło się mówić o jej przewlekłym charakterze może być także kwestią tymczasową, na przykład w czasie okresu dojrzewania czy ciąży. Co ciekawe, ze względu na większą produkcję sebum uwarunkowaną podwyższoną aktywnością hormonów, na łupież cierpią częściej mężczyźni.

Nasza skóra przez cały czas produkuje nowe komórki, usuwając jednocześnie te obumarłe. W standardowych warunkach cykl odnowy komórkowej trwa około 28 dni i jest praktycznie niezauważalny. Łupież powstaje natomiast, kiedy proces ten skraca się do 7-15 dni.[3] W tak krótkim czasie nowo powstałe komórki zwykle ulegają złuszczeniu jeszcze przed całkowitym obumarciem. Efektem tego są charakterystyczne białe płatki lub łuski martwego naskórka, które łatwo dostrzec na włosach, karku i ramionach. Łupieżowi towarzyszy nieprzyjemny świąd, uczucie pieczenia i zaczerwienienie skóry.

Przyczyny łupieżu

Na nadmierne obumieranie naskórka wpływ może mieć wiele czynników. Do głównych z nich należy zbytnie wysuszanie lub przetłuszczanie się skóry głowy. Stan skóry może ulec pogorszeniu także ze względu na czynniki zewnętrzne, np. zmianę pór roku, zanieczyszczone powietrze lub niską wilgotność. Do powstawania łupieżu przyczynia się również niewłaściwa dieta, zmiany hormonalne i stres. Ponadto, może do niego dojść w przypadku nadmiernego stosowania produktów do stylizacji włosów czy nadwrażliwości na składniki kosmetyków stosowanych do pielęgnacji skóry głowy. Najczęstszą przyczyną łupieżu jest jednak grzyb drożdżopodobny Malassezia furfur, który występuje naturalnie na zdrowej skórze w stężeniu do 46 proc. W przypadku osób zmagających się z tym schorzeniem może stanowić nawet 74 proc. całkowitej mikroflory owłosionej skóry głowy.[4]

Jak pozbyć się łupieżu

Ze względu na to, że główną rolę w powstawaniu łupieżu odgrywają grzyby drożdżopodobne kuracja polega najczęściej na stosowaniu leczniczych szamponów przeciwłupieżowych o statusie leków OTC. Leczenie trwa zwykle około miesiąca i polega na myciu włosów i skóry głowy specjalistycznym szamponem dwa razy w tygodniu. Zaleca się wybieranie produktów zawierających najlepiej 2 proc. substancję czynną ketokonazol o działaniu przeciwzapalnym i grzybobójczym. Należy jednak mieć na uwadze, że łupież to schorzenie z tendencją do nawracania, dlatego warto zapobiegać jego powstawaniu na co dzień poprzez stosowanie się do kilku prostych wskazówek.

1. Regularne mycie włosów. Systematyczna i częsta higiena skóry głowy ułatwia regulację sebum i usuwa tłuszcz gromadzący się każdego dnia na włosach.
2. Masaż. Podczas mycia włosów warto poświęcić chwilę na delikatny masaż skóry głowy, który pozwala dokładnie ją oczyścić i skrupulatnie pozbyć się martwego naskórka osiadającego na włosach.
3. Umiar w stylizowaniu włosów. Produkty do stylizacji włosów – lakiery czy żele, stosowane zbyt często lub w nadmiernej ilości blokują ujścia mieszków włosowych i nasilają łojotok. Co więcej, suszenie, prostowanie czy kręcenie włosów prowadzi do ich przegrzania i wysuszania się skóry głowy – jednej z podstawowych przyczyn łupieżu.
4. Higiena życia. Choć dla wielu może to być zaskoczeniem, na powstawanie łupieżu ma również wpływ dieta uboga w cynk, witaminy z grupy B i kwasy tłuszczowe Omega-3. Korzystne dla zdrowia skóry głowy jest również wyeliminowanie stresu, gdyż zaburzając pracę układu odpornościowego przyczynia się on do wzmożonej pracy gruczołów łojowych.
5. Odpowiednie produkty. Aby nie stracić efektów kuracji przeciwłupieżowej warto stosować preparaty przeznaczone do codziennego użytku, które zapobiegają nawrotom łupieżu. Odpowiednio dobrany duet – szampon i odżywka powstałe z myślą o wymagającej i łuszczącej się skórze głowy, pozwolą cieszyć się świetną kondycją włosów, a co najważniejsze, ochroną przed powstawaniem łupieżu.

– Łupież to niestety choroba nawracająca, dlatego osobom ze skłonnością do niego zaleca się w celach profilaktycznych stosować na co dzień specjalistyczne szampony przeciwłupieżowe, a ich działanie wspomóc kilkoma dobrymi nawykami podczas rutynowej pielęgnacji. Na zdrowie skóry głowy wpływ mają zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. O ile na niektóre z nich nie mamy wpływu, możemy zadbać, by na naszej półce znalazły się produkty, które zabezpieczą nas przed powstawaniem bądź nawrotami łupieżu. Stosowanie specjalistycznych preparatów przeciwłupieżowych nie wyklucza jednak posiadania gładkich i lśniących włosów, ponieważ połączenie szamponu i odżywki przeciwłupieżowych zapewnia podwójną korzyść – włosy bez łupieżu, a przy tym w nienagannej kondycji – mówi Katarzyna Mikos, Senior Brand Manager Nizoral i Nizoral Daily Care w STADA Poland.

[1] Turner G. A., Hoptroff M., Harding C. R.: “Stratum corneum dysfunction in dandruff” International Journal of Cosmetic Science, 2012, 34, 298–306.

[2] Ibidem.

[3] Brzezińska-Wcisło L., Wcisło-Dziadecka D., Lis-Święty A., Trzmiel D.: „Łupież i łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy – patogeneza, obraz kliniczny oraz aspekty terapeutyczne”, Postępy Dermatologii i Alergologii, 2007, t. XXIV, s. 60.

[4] Tamże, s. 59-64.