W tym roku szkolnym aż w 461 szkołach biorących udział w programie Edukacyjna Sieć Antysmogowa oprócz standardowych lekcji uczniowie będą mogli odbyć wyjątkowe zajęcia przygotowane w ramach kampanii „Pomóżmy Dzieciom Oddychać Lepiej”. Czym jest zanieczyszczenie powietrza i skąd się bierze? Jakie są jego skutki zdrowotne? Jak się przed nim chronić? To tylko niektóre z zagadnień zawartych w specjalnych scenariuszach lekcyjnych oraz poradach dla dzieci, nauczycieli i rodziców. A czy Ty znasz odpowiedzi na te pytania?

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 9 na 10 osób na całym świecie oddycha zanieczyszczonym powietrzem, co może mieć poważny wpływ na ludzkie zdrowie[1]. Jednak ze względu na fizyczne uwarunkowania to właśnie dzieci są grupą, która jest na nie najbardziej narażona. Należy pamiętać, że narażenie na zanieczyszczenie powietrza powoduje nie tylko zwiększenie częstości występowania chorób w wieku dziecięcym, ale obniża również potencjał zdrowotny w ich życiu dorosłym. Dlatego tak ważna jest edukacja oraz stosowanie odpowiedniej profilaktyki już od najmłodszych lat – rozpoczęcie nowego roku szkolnego to świetna okazja, żeby podjąć te tematy.

– Szkoły, jako instytucje kształcące dzieci i młodzież oraz ważne ośrodki opiniotwórcze, są doskonałym miejscem, by to w nich właśnie upowszechniać wiedzę na temat zanieczyszczenia powietrza i jego skutków dla zdrowia. Nasz przekaz kierujemy zarówno do dzieci, jaki i dorosłych – nauczycieli i rodziców. W ten sposób pomagamy całym lokalnym społecznościom w dostrzeżeniu i zrozumieniu problemów mających wpływ na jakość życia – mówi Barbara Leśniczak, z Państwowego Instytutu Badawczego NASK, partnera merytorycznego kampanii, który od lat realizuje program dla szkół Edukacyjna Sieć Antysmogowa. – Scenariusze lekcyjne oraz porady dla dzieci, nauczycieli i rodziców, przygotowane w ramach kampanii „Pomóżmy Dzieciom Oddychać Lepiej”  zainicjowanej przez Otrivin Oddychaj Czysto, pomogą w łatwy i przystępny sposób przekazać wiedzę na temat zanieczyszczenia powietrza, które według WHO stanowi największe zagrożenie środowiskowe dla naszego zdrowia. Początek roku szkolnego to idealny moment na tego typu działania. Dzięki temu nauczyciele i rodzice będą mogli odpowiednio przygotować się na czas, kiedy stężenia smogu są największe, czyli sezon grzewczy – dodaje ekspertka.

Zmiana zaczyna się od nas i wszyscy mamy wpływ na to, jakim powietrzem oddychamy. Nawet drobne, codzienne działania mogą pomóc nam złagodzić skutki zanieczyszczenia powietrza. Od czego zacząć? 

5 prostych porad, jak łagodzić skutki zanieczyszczenia powietrza w szkole i w domu

Monitoring jakości powietrza. Jakość powietrza zależy od wielu czynników i często ulega wahaniom. Śledzenie jej w najbliższym otoczeniu pomoże rodzicom i nauczycielom w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji o tym, kiedy i gdzie spędzać czas, np. czy dzieci powinny wyjść na plac zabaw lub boisko szkolne, czy pozostać wewnątrz budynku.

Maski przeciwsmogowe. Maski dobrej jakości potrafią zatrzymać nawet 99% pyłów PM2.5 i PM10. Jeżeli normy jakości powietrza są przekroczone, warto zadbać o to, żeby w drodze do szkoły, na placu zabaw lub boisku, dziecko miało założoną maskę przeciwsmogową, najlepiej z filtrem HEPA, połączonym z filtrem z węglem aktywnym.

Zamknięte okna, włączony oczyszczacz. Jeśli stan powietrza przekracza dopuszczalne normy, nie powinno się wietrzyć pomieszczeń. Powietrze w domu czy sali lekcyjnej jest czystsze niż na zewnątrz. Jeżeli w pomieszczeniu znajduje się oczyszczacz powietrza, warto go uruchomić. 

Świadomy transport. Proste nawyki pomagają zmniejszyć ryzyko narażenia na zanieczyszczone powietrze. Na przykład podróżowanie w mniej ruchliwych porach dnia lub wybieranie drogi o mniejszym natężeniu ruchu. Podczas jazdy samochodem warto zamykać szyby i utrzymywać cyrkulację powietrza wewnątrz.

Higiena nosa. Nasz nos każdego dnia pobiera i filtruje ponad 20 000 litrów powietrza. Niestety wysoki poziom zanieczyszczeń może przeciążać ten naturalny filtr i prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Dbając o higienę nosa, zmniejszamy negatywne skutki zanieczyszczenia powietrza. Dzięki stosowaniu codziennej higieny nosa przy użyciu roztworów soli morskiej można usunąć prawie połowę zanieczyszczeń powietrza w nim uwięzionych i wspomóc w ten sposób naturalną funkcję ochronną nosa.

Szczegółowe porady dotyczące zapobiegania skutkom zanieczyszczenia powietrza w szkole i w domu można znaleźć na specjalnych infografikach przygotowanych przez NASK i Otrivin Oddychaj Czysto na stronie internetowej: https://esa.nask.pl/aktualnosci/wpis/oddychaj-czysto.

Osoby mieszkające w Warszawie i okolicach mogą dodatkowo połączyć naukę z zabawą i zabrać swoje pociechy do Centrum Nauki Kopernik, gdzie w ramach kampanii powstał pierwszy biotechnologiczny plac zabaw wykorzystujący mikroalgi oczyszczające powietrze – AirBubble. Od października dostępna będzie również wystawa edukacyjna.

[1] http://www.emro.who.int/media/news/9-out-of-10-people-worldwide-breathe-polluted-air.html