Zatrudnianie pracowników z Ukrainy – co z wymaganiami BHP?

Według danych z początku maja br., blisko 120 tys. obywateli Ukrainy podjęło już zatrudnienie w Polsce na uproszczonych zasadach. Oprócz dopełnienia formalności związanych z samym procesem zatrudniania, pracodawcy powinni pamiętać również o wymaganiach związanych z BHP. Nie tylko ze względu na obowiązujące przepisy, ale przede wszystkim w trosce o zapewnienie zdrowych i bezpiecznych warunków pracy.

Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy to coś więcej, niż dokumentacja oraz wypełnianie formularzy. To przede wszystkim standardy i praktyki zarządzania, które przekładają się na zapewnianie pracownikom bezpiecznego miejsca pracy, bez względu na narodowość czy miejsce pochodzenia.

- Pracodawcy są więc zobowiązani do wypełnienia kilku podstawowych obowiązków przy zatrudnianiu obywatela Ukrainy, m.in.: zapewnienia odpowiednich badań lekarskich, przeprowadzenia szkolenia wstępnego BHP (instruktażu ogólnego oraz stanowiskowego), zaktualizowania oceny ryzyka zawodowego i zapoznania z nią pracownika. Ponadto pracownik powinien otrzymać odpowiednio przygotowane procedury i instrukcje dot. wykonywania pracy oraz niezbędne środki ochrony indywidualnej – np. odzież i obuwie robocze – mówi Magdalena Włastowska, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.

W roku 2021 r. nieprawidłowe zachowanie pracownika było przyczyną aż 60,8% wypadków przy pracy. Zatem skuteczna edukacja już w pierwszym dniu pracy w zakresie bezpiecznych zachowań jest kluczowym elementem. Sposób, w jaki pracownik zostanie przygotowany i przeszkolony do wykonywania swoich codziennych obowiązków, wpływa na jego późniejsze zachowania oraz nastawienie do stosowania bezpiecznych praktyk. Szkolenie powinno być dopasowane do charakteru działalności i specyfiki zakładu oraz zakresu obowiązków. W przypadku obywatela Ukrainy to dodatkowo implikuje konieczność poznania polskich wymagań prawnych oraz naszych dobrych praktyk – co często okazuje się dla niego nowością.

- Nie należy również zapominać o odpowiednim przygotowaniu oceny ryzyka zawodowego. Powinna ona precyzyjnie uwzględniać zadania i czynności przez pryzmat ich realizacji przez nowych pracowników z Ukrainy – przy czym kontekst bariery językowej jest jednym z kluczowych do uwzględnienia. Pracownik musi się zapoznać z oceną i potwierdzić to zapoznanie. Istotne, aby wszystkie strony rozumiały, jaki jest cel oceny ryzyka zawodowego. Ocenę przeprowadza się przez rozpoczęciem pracy obywatela Ukrainy, ponieważ dopiero po jej dokonaniu można bezpiecznie zaplanować, w jaki sposób ma być wykonywana i jakie środki kontroli są potrzebne do ochrony pracownika – dodaje ekspert W&W Consulting.

Niezależnie, czy chodzi o szkolenie, ocenę ryzyka zawodowego, czy zapoznanie z bezpiecznymi procedurami i instrukcjami – całość powinna być dopasowana do języka, którym się posługuje pracownik. Jeżeli nie mówi w języku polskim, to nawet najlepiej przygotowane BHP, ale nie przetłumaczone na odpowiedni język, nie będzie miało przełożenia na praktykę i nie dostarczy żadnych cennych korzyści.

- Należy także pamiętać, że wielkość przedsiębiorstwa nie jest żadną wytyczną do obowiązku, lub jego braku, zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Każdy pracodawca jest zobowiązany do uznania zdrowia i bezpieczeństwa swojego zespołu jako najwyższy priorytet i realizacji wszystkiego, co przyczynia się do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy – podsumowuje Magdalena Włastowska.