Wg raportu McKinsey „Win-win: Jak lepiej wykorzystać potencjał kobiet w polskiej gospodarce”, PKB Polski do 2030 roku mógłby być o 9% wyższy, gdyby zawodowy potencjał kobiet został lepiej wykorzystany. Wspomniane 9% stanowi równowartość prawie 300 mld złotych rocznie.

Poza korzyściami dotyczącymi wartości makroekonomicznych, zwiększenie różnorodności w firmach może przynieść konkretną korzyść dla przedsiębiorstw. Według badań McKinsey, większa liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych skutkuje lepszymi wynikami finansowymi firm. Przedsiębiorstwa, które posiadają zróżnicowaną pod względem płci kadrę kierowniczą, mają aż o 26 proc. większe szanse na wyższe zyski.

Co ciekawe, 81 proc. kobiet – o 11 proc. więcej niż mężczyzn – przyznało, że rozwój zawodowy ma dla nich istotne znaczenie (wg „Czego pragną pracownicy” ManpowerGroup). Kobiety chcą się rozwijać, pracować i zajmować adekwatne dla swoich kompetencji oraz ambicji stanowiska. Czym jest zatem spowodowany brak równowagi płci w gospodarce? Jak wynika z raportu „Win-win: Jak lepiej wykorzystać potencjał kobiet w polskiej gospodarce”, kluczowe znaczenie mają dwa czynniki:

• 28% ankietowanych kobiet uważa, że płeć utrudnia im uzyskanie podwyżki lub awansu;
• 25% ankietowanych kobiet przyznaje, że nie może rozwijać kariery z powodu braku równowagi między życiem prywatnym, a pracą (dla porównania - to samo przyznaje tylko 7% mężczyzn).

Dodatkowo, McKinsey w raporcie „Women in the Workplace 2022”, wskazało, że w roku 2021 na 100 mężczyzn, którzy awansują z ról podstawowych na stanowiska kierownicze, awansuje tylko 87 kobiet. W rezultacie mężczyźni znacznie przewyższają liczebnie kobiety na poziomie menedżerskim, a kobiety nie mogą ich dogonić.

Z pomocą przychodzą zmiany w przepisach i Dyrektywa Work-Life Balance

- Wprowadzenie nowych przepisów do Kodeksu pracy oraz nowelizacji innych ustaw stanowi implementację do polskiego prawa dwóch dyrektyw, a mianowicie tzw. dyrektywy rodzicielskiej oraz work-life balance. Celem tych zmian jest dostosowanie do zmieniających się trendów na rynku pracy oraz wprowadzenie rozwiązań, które ułatwią pracującym rodzicom godzenie życia zawodowego z życiem rodzinnym. Przede wszystkim chodzi tu o kobiety, bo jak pokazują dane ZUS, w 2021 r. z urlopów rodzicielskich skorzystało 99% kobiet i tylko 1% mężczyzn. Jednym z celów nowelizacji jest zatem osiągnięcie równości szans dla kobiet i mężczyzn na rynku pracy, w tym równego traktowania w miejscu pracy oraz sprawiedliwego dzielenia się obowiązkami związanymi z opieką nad dziećmi pomiędzy kobietami i mężczyznami - mówi Magdalena Włastowska, Dyrektor ds. rozwoju W&W Consulting.

Kluczowe zmiany

• Urlop ojcowski może być wykorzystany przez ojca do czasu ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia (wcześnie było na to 24 miesiące). Zmiana ma służyć zachęceniu ojców do wcześniejszego korzystania z urlopu, aby aktywizowali się do opieki nad dzieckiem w najważniejszym okresie jego życia.
• Wydłużenie wymiaru urlopu rodzicielskiego, przy zastrzeżeniu, że wymiar urlopu jest przewidziany dla obojga rodziców. Rodzice mają wiele opcji konfiguracji, ponieważ mogą dowolnie podzielić ten urlop między sobą. Na przykład, nic nie stoi na przeszkodzie, aby rodzice podzielili urlop na około 20 tygodni dla każdego i wzięli go w tym samym czasie. To o czym trzeba pamiętać, to fakt, że 9 tygodni jest zarezerwowane tylko dla jednego z rodziców (nieprzenoszalna część tego urlopu).
• Ułatwienie decyzji kobietom dot. korzystania urlopów związanych z rodzicielstwem. Rodzice, tuż po porodzie nie muszą od razu decydować o korzystaniu z urlopu rodzicielskiego i wyboru opcji. Jedyne, co kobieta będzie musiała zrobić po porodzie, to podjąć decyzję dotyczącą wysokości zasiłku i ew. złożyć wniosek o procentowość 81,5% (jeżeli na taką opcję się zdecyduje). Z kolei sam wniosek o urlop rodzicielski można składać w późniejszym czasie, na minimum 21 dni przed dniem rozpoczęcia urlopu. Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo lub nie więcej niż w 5 częściach, nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
• Uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu (tj. ojciec dziecka, pracownik będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego mimo, że matka dziecka w dniu porodu nie pozostawała w stosunku pracy/ ubezpieczeniu).
• Nowy bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym – w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
• Wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym – w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, z zachowaniem za czas tego zwolnienia prawa do połowy wynagrodzenia (obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy).
• Opcja elastycznej organizacji pracy dla pracowników będących rodzicami lub opiekunami i wychowujący dziecko do ukończenia przeze nie 8 roku życia.

- Bez wątpienia urlopy związane z rodzicielstwem, w tym przede wszystkim urlop macierzyński, odgrywają znaczącą rolę w życiu rodzinnym. Urlop macierzyński jest bardzo ważny dla kobiet, ponieważ pozwala na budowanie mocnych podstaw dla swoich dzieci i rodziny (dlatego też macierzyński przysługuje pracownicy z automatu z dniem porodu). Tworząc środowisko, w którym kobiety mają swobodę w podejmowaniu decyzji co do dalszych urlopów związanych z rodzicielstwem, a także mężczyźni są zachęcani do większej aktywizacji z życiu rodzinnym dzięki nowym przepisom, kobiety zyskają więcej sposobności do dalszego rozwijania swoich możliwości zawodowych po zostaniu rodzicem. To co jest istotne, to także możliwość łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy (urlopu rodzicielskiego udziela się wtedy na pozostałą część wymiaru czasu pracy). Dzisiaj prawo daje już pracownikom szeroki wachlarz wyboru co do formy i czasu skorzystania z urlopów – dodaje Magdalena Włastowska.

Dodatkowe korzyści

Wyrównanie szans na rynku pracy dla kobiet i mężczyzn, a także większa aktywność mężczyzn w życiu rodzinnym to korzyści, które przyniosą pozytywne efekty dla całego społeczeństwa. Wyrównanie szans na rynku pracy zapewni kobietom większą niezależność finansową i umożliwi im rozwijanie swoich karier zawodowych. Równocześnie, większe zaangażowanie mężczyzn w życie rodziny pomaga w tworzeniu silniejszych więzi rodzinnych i sprzyja budowaniu pozytywnych wzorców dla dzieci.

- Działanie w ramach równości w miejscu pracy (w tym równości płacowej), to coś więcej niż tylko narzędzie konkurencyjne pracodawców na rynku pracy. To także okazja do zwiększania zaangażowania pracowników, utrzymania talentów, uatrakcyjnienia reputacji marki oraz przyciągania inwestorów. Środowisko pracy zmienia się bardzo szybko, jednak dzisiejsze działania będą miały niewątpliwy wpływ na to, co się zadzieje w przyszłości – podsumowuje Dyrektor ds. rozwoju W&W Consulting.