Okres wakacyjny sprzyja zatrudnianiu pracowników sezonowych w miejscowościach turystycznych, aby zaspokoić potrzeby wynikającego z rekordowego w tym okresie obłożenia. Tego rodzaju praca może obejmować obsługę gastronomiczną, hotelową, sprzedaż, obsługę plażową i wiele innych. Aby jednak praca w okresie wakacyjnym przyniosła oczekiwane benefity dla pracowników, ale również ich pracodawców – konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy na odpowiednim poziomie.

Mimo, iż w polskim Kodeksie pracy nie ma definicji pracownika sezonowego, to na podstawie wyroku Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 1986 r. (sygn. III URN 20/86) uznaje się, że pracownikiem sezonowym jest ten, kto pracuje przez określony czas w roku, w związku z określoną porą roku i ma ona zasadniczo charakter tymczasowy. Jednocześnie wg danych GUS, w roku 2021 wypadkom przy pracy ulegali głównie pracownicy ze stażem pracy wynoszącym 1 rok i mniej - 29,9% poszkodowanych. Do tej grupy zaliczają się także pracownicy sezonowi. Osoby zatrudniane na krótki czas często nie mają jeszcze doświadczenia i mogą być mniej świadome potencjalnych zagrożeń w miejscu pracy oraz zwykle wykonują prace fizyczne, które mogą być bardziej ryzykowne pod względem wypadków. Dodatkowo, w przypadku prac sezonowych, zwyczajowo istnieje presja czasu z powodu wzmożonego ruchu turystycznego. To może prowadzić do pośpiechu, niedostatecznego przestrzegania procedur bezpieczeństwa i większego ryzyka wypadków.

Jak zadbać o bezpieczeństwo?

- Przede wszystkim pracownicy sezonowi zatrudniani na umowę o pracę oprócz realizacji odpowiedniego badania lekarskiego mającego na celu weryfikację stanu zdrowia pracownika pod kątem braku przeciwskazań do umówionej pracy, powinni zostać przeszkoleni z zakresu BHP przed jej rozpoczęciem. Edukacja jest kluczowa w promowaniu właściwych postaw i budowaniu świadomości, że nasze podejście do bezpieczeństwa i higieny pracy ma bezpośredni wpływ na zdrowie nasze, naszych kolegów i koleżanek oraz klientów. Szkolenie stanowi fundament, na którym budujemy kulturę bezpieczeństwa. Podczas niego skupiamy się na przekazywaniu zasad bezpiecznej pracy oraz wyjaśnianiu potencjalnych zagrożeń związanych z wykonywanymi czynnościami, takimi jak obsługa urządzeń, prace na wysokości czy kontakt z żywnością. Ponadto, omawiamy celowość i zasady stosowania środków ochrony osobistej, aby wszyscy mieli pełną świadomość kiedy i jak ich używać. W jednostkach turystycznych zatrudniających pracowników sezonowych ważne jest także, aby co najmniej kilku pracowników było przeszkolonych z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej i tym samym, aby na każdej zmianie była minimum jedna, dwie osoby wyznaczone do jej udzielania w sytuacji awaryjnej. Szybka i skuteczna reakcja w przypadku nagłych wypadków może mieć kluczowe znaczenie dla ratowania życia oraz minimalizowania negatywnych skutków urazu czy zdarzenia – wyjaśnia Łukasz Wawrzyniak, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.

BHP nie tylko przy zatrudnieniu na umowę o pracę

W Kodeksie Pracy przepisy dotyczące zagadnień BHP odnoszą się do wszystkich pracowników, niezależnie od charakteru pracy czy sezonowości zatrudnienia. Przepisy te obejmują m.in. obowiązek pracodawcy zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. A co jeżeli dana osoba nie jest zatrudniona na umowę o pracę? Stosownie do postanowień art. 304 k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy również osobom fizycznym zatrudnionym na innej podstawie niż stosunek pracy np. na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Bezpieczeństwo pracowników, ale także klientów

- Bezpieczeństwo klientów w jednostkach turystycznych, w których zatrudniani są pracownicy sezonowi, jest niezwykle istotne dla utrzymania wysokiej jakości obsługi oraz budowania pozytywnego wizerunku firmy. Klienci oczekują, że ich bezpieczeństwo będzie priorytetem, odpowiednia troska w tym obszarze może więc przyczynić się do pozytywnych opinii, rekomendacji i powrotu w przyszłości. Aby zapewnić bezpieczeństwo w miejscach turystycznych, konieczne jest zastosowanie odpowiednich środków i strategii, które uwzględniają ogólne zasady bezpieczeństwa i unikalne wymagania danej branży, identyfikują zagrożenia i skupiają się na prewencji zdarzeń, jednocześnie wspierając prowadzenie biznesu. Kluczowe jest, aby klientom zagwarantować, że ich dobro i bezpieczeństwo są najważniejsze, co przyczyni się do pozytywnych doświadczeń w danym miejscu turystycznym – mówi Magdalena Włastowska, Dyrektor ds. rozwoju biznesu W&W Consulting.

Zaczynając więc od kwestii podstawowych: jednostka turystyczna – czyli np. hotel, pensjonat, restauracja - powinny mieć wyznaczone i każdemu znane zasady bezpieczeństwa i higieny. Instrukcje BHP powinni być dostępne pod ręką, a ich znajomość obowiązuje każdego pracownika. Jednostka powinna być w pełni oznakowana oraz wyposażona w środki ochrony przeciwpożarowej oraz apteczkę pierwszej pomocy. Należy także zadbać o dostępność i drożność dróg do środków gaśniczych i apteczki. Ponadto jeśli jednostka turystyczna oferuje usługi gastronomiczne, konieczne jest przestrzeganie standardów higieny żywności. Obejmuje to odpowiednie przechowywanie, przygotowywanie i serwowanie posiłków, kontrolę jakości składników i surowców oraz przeszkolenie pracowników w kwestiach związanych z bezpieczeństwem żywności. Dodatkowo wskazana jest regularna kontrola działania używanego sprzętu i narzędzi, cykliczne audyty BHP oraz dostosowanie instrukcji do aktualnych przepisów i standardów bezpieczeństwa. Jest to kluczowe dla minimalizacji ryzyka zdarzeń wypadkowych.