Wzrosła liczba wypadków przy pracy. Jakie są obowiązki firm w zakresie pierwszej pomocy?

Jak wynika z danych GUS, tylko w I. półroczu 2023 r. zgłoszono 28 400 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, czyli o 1,8% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Zwiększyła się również liczba poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących z 1,89 do 1,99. W sytuacji zdarzenia wypadkowego, kluczowe znaczenie ma profesjonalne udzielenie pierwszej pomocy, co wymaga odpowiedniego przygotowania zarówno personelu, jak i sprzętu przez pracodawcę.

Zgodnie z art. 2091 § 1 Ustawy Kodeksu pracy, obowiązkiem pracodawcy jest ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Również zgodnie z obowiązującymi przepisami, w każdym zakładzie pracy pracodawca jest zobowiązany do wyznaczenia pracowników, którzy zostaną przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

– Najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest oczywiście przeszkolenie większej liczby osób, chociażby ze względu na potencjalne nieobecności spowodowane urlopami. Przeszkolenie powinna odbyć również np. jedna osoba na każdą zmianę, aby zachować ciągłość obecności pracowników posiadających wymaganą wiedzę i umiejętności. Natomiast informacja o osobach przeszkolonych powinna zostać umieszczona w pobliżu apteczki oraz dodatkowo w miejscu dostępnym dla wszystkich pracowników – np. w pomieszczeniu socjalnym. Warto również uwzględnić te informacje w newsletterach do pracowników czy materiałach komunikacji wewnętrznej, aby w sytuacji wypadku znalezienie osoby mogącej udzielić pierwszej pomocy nie stanowiło największego wyzwania – mówi Karolina Garbowicz, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.

Obowiązkiem pracodawcy, poza przeszkoleniem pracowników, jest również zapewnienie apteczki, która powinna być stałym elementem wyposażenia biura, przedsiębiorstwa produkcyjnego, czy nawet małego sklepu. Wskazuje na to § 44 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. - Ponieważ wymagana liczba apteczek nie została określona w przepisach, pracodawca musi sam ocenić rodzaje i nasilenie występujących w przedsiębiorstwie zagrożeń oraz odległość od apteczki ze wszystkich stanowisk pracy. Apteczka powinna być umieszczona w widocznym, oznaczonym i łatwo dostępnym dla wszystkich pracowników miejscu oraz w odległości umożliwiającej szybkie z niej skorzystanie – dodaje Ekspert W&W Consulting.

Jeśli chodzi o samo wyposażenie apteczki, powinno być skonsultowane z lekarzem medycyny pracy, który sprawuje opiekę medyczną nad pracownikami. Podstawowa apteczka pierwszej pomocy powinna zawierać środki opatrunkowe i sprzęt ratunkowy, gazy, opaski elastyczne, plastry z opatrunkiem i bez, chusty trójkątne, opatrunki jałowe. Zestaw pierwszej pomocy powinien być wyposażony również w rękawiczki jednorazowe, nożyczki z tępymi końcówkami, maski lub ustniki niezbędne do przeprowadzenia sztucznego oddychania.

- W zależności od charakteru działalności zakładu pracy i zagrożeń występujących w miejscu pracy, w apteczce mogą znajdować się również opatrunki hydrożelowe, płyn do przemywania oczu, sól fizjologiczna, koc ratunkowy termiczny, ale jedynie, gdy lekarz medycyny pracy uzna to za zasadne. Jedną z ważniejszych kwestii jest przypomnienie, iż  w apteczce w zakładzie pracy nie wolno przechowywać leków oraz należy dbać o terminowość wkładu medycznego. Oprócz wymienionych  środków do zestawu musi zostać dołączona także instrukcja udzielania pierwszej pomocy oraz instrukcja obsługi apteczki. Instrukcje  powinny  zostać wywieszona w pobliżu apteczek pierwszej pomocy – dodaje Karolina Garbowicz.

Kodeks pracy w art. 238.1 wskazuje również na konsekwencje wobec pracodawcy w sytuacji niedopełnienia obowiązków. Kto będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł.