Sektor energetyczny jest nieustannie rozwijającym się obszarem, który staje przed wyzwaniami związanymi z ochroną środowiska, innowacjami technologicznymi i zapewnieniem stabilności dostaw energii dla społeczeństwa w akceptowanej cenie. Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy w sektorze energetycznym, zwłaszcza podczas eksploatacji, konserwacji i budowy instalacji energetycznych, które mogą być narażone na różne zagrożenia, jest niezmiernie dużym wyzwaniem i w dobie zmian charakterystyki sektora energetycznego staje się palącym problemem.

Budowa unowocześnionych sieci energetycznych, wykorzystanie magazynów energii, czy konserwacja istniejących sieci energetycznych wraz z ich naprawą w przypadku zachodzących, gwałtownych zmian pogodowych powoduje, że eksperci BHP zajmujący się tą tematyką musza być przygotowani na różne wyzwania.

- Najczęściej w zakresie bezpieczeństwa sektora dotyka nas użytkowników bezpośredni dostęp do energii przekazywanej napowietrznymi sieciami energetycznymi. W okresie zimowym częstym zjawiskiem jest brak dostępu do prądu przez gospodarstwa domowe, z uwagi na liczne zerwania linii, które następują na skutek silnych wiatrów czy obfitych opadów gęstego i mokrego śniegu. Pracownicy techniczni powinni być w takich przypadkach wyposażeni w procedury kryzysowe na wypadek konieczności podjęcia działań w warunkach zagrożenia, którymi najczęściej są obniżone temperatury, prace na podnośnikach koszowych, których ustabilizowanie na nieznanym terenie może być ryzykowne. Chodzi tu również o prace przy użyciu pilarek do drewna, gdzie niejednokrotnie pracownicy są narażeni na skaleczenia, odbicia, ale także sprężynowanie odcinanych fragmentów drzew – mówi Łukasz Wawrzyniak, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy w sektorze energetycznym W&W Consulting.

Jednym z aspektów bezpieczeństwa pracy w sektorze energetycznym jest praca w obszarze źródeł odnawialnych, które najczęściej w Polsce mają formę farm fotowoltaicznych lub wiatrowych.

W zakresie farm fotowoltaicznych pojawiają się ryzyka przepięcia sieci, zapalenia się falowników, czy też z dostępem do farm w warunkach zimowych. - Aby zapobiegać takim ryzykom, pracownicy powinni być szkoleni z zakresu wykonywanych prac energetycznych, czyli posiadać niezbędne uprawnienia, sprzęt elektroizolacyjny, ale także znać obsługę sprzętu gaśniczego i zasad jego użycia w zależności od urządzenia energetycznego, które będzie podlegało gaszeniu – dodaje Łukasz Wawrzyniak,

W przypadku farm wiatrowych dużym zagrożeniem dla obsługujących te instalacje są platformy prądu stałego DC, dostęp do turbin czy łopat wiatraka. Tutaj również główne zagrożenia można niwelować za pomocą wyposażenia pracowników w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, szkolenie pracowników z postępowania w sytuacjach kryzysowych związanych z koniecznością ewakuacji.

Warto w tym momencie wspomnieć, że nową gałęzią sektora energetycznego w Polsce staną się już za moment farmy wiatrowe na morzu, gdzie mnogość zagrożeń przekładała się na ilość wypadków, które branża zanotowała na świecie. - Pomimo wielu dobrych praktyk, doświadczenia i zaangażowania wielu podmiotów z branży oil&gas, tylko w latach od 2008 do 2013 rocznie ulegało wypadkowym w tej branży 141 osób. Szerokie spektrum ryzyk związanych z operacjami podnoszenia, transportem lądowym i morskim, pracami na wysokości oraz utrzymaniem infrastruktury energetycznej, może wpływać na utratę koncentracji przez pracowników, niską jakość snu lub wyziębienie, co w konsekwencji prowadzi do wielu niebezpiecznych sytuacji – wylicza Ekspert.

Sektor energetyczny to także elektrownie jądrowe. Klasyfikacja zagrożeń w takiej przestrzeni może być skomplikowana i mieć długofalowy wpływ nie tylko na ludzi, ale także na środowisko. Przeszkolony personel, procedury kryzysowe, czy najnowsze technologie to tylko nieliczne elementy układanki jaką jest system bezpieczeństwa.

Jak zarządzać w takim razie bezpieczeństwem w sektorze energetycznym?

- Rozwiązaniem w tej sytuacji może okazać się zrozumienie, jakie procesy pracy towarzyszą sektorowi i jakie rodzaje zagrożeń powstają podczas tych procesów. Dzięki podejściu do problemu poprzez audyt kompleksowy, mamy możliwość określenia środków zaradczych i planu wdrożenia mechanizmów kontrolujących, minimalizujących ryzyko. Podejście do problemu przez określenie kategoryzacji priorytetów działania adekwatnych do skali zagrożeń, może okazać się strzałem w dziesiątkę, co doprowadzi do uniknięcia wypadków – podsumowuje Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy w sektorze energetycznym W&W Consulting.

Według  Benjamin K. Sovacool w latach 1907-2007 wydarzyło się 279 dużych wypadków w energetyce które doprowadziły do ponad 182 tys. zgonów i zniszczenia infrastruktury o wartości 41 bilionów dolarów US.

W szerokim spektrum bezpieczeństwa należy zdać sobie sprawę z zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem powietrza, które w sektorze energetycznym generowane jest przez spalanie biomasy czy paliw kopalnych. Prowadzi ono do 4,21 miliona zgonów na świecie rocznie i może być przyczynkiem do zmian klimatycznych, które już dzisiaj widzimy za oknem.