Jak co roku z okazji obchodzonego 1 maja Święta Pracy, a dokładnie Międzynarodowego Dnia Solidarności Ludzi Pracy, większość Polaków wykorzysta wolny od obowiązków zawodowych dzień i po prostu odpocznie – fizycznie, jak i psychicznie. A jak pokazując dane ZUS – obecnie potrzebujemy tego odpoczynku bardziej, niż kiedykolwiek.

Wg wspomnianych danych liczba zwolnień lekarskich wystawionych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania wzrosła w 2023 r. o 8,7 proc. w porównaniu do 2022 r. Wystawiono ponad 1,4 mln zaświadczeń lekarskich z grupy do której zaliczają się m.in. depresja, schizofrenia, nerwica, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i reakcje na ciężki stres. To z kolei przełożyło się na 26 mln dni absencji chorobowej (23,8 mln dni w 2022 r. na podstawie 1,3 mln zwolnień).

Pomimo wzmożonej dyskusji na ten temat i apeli o interwencję, sytuacja pracowników nie tylko się nie poprawiła, ale nawet pogorszyła. W dalszym ciągu wśród jednostek chorobowych będących główną przyczyną wystawiania zaświadczeń lekarskich z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania były:

• Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne:
  rok 2023: 477,6 tys. zaświadczeń lekarskich (8,86 mln dni absencji chorobowej);
  rok 2022: 426,3 tys. zaświadczeń lekarskich (7,7 mln dni absencji chorobowej).
• Epizod depresyjny:
  rok 2023: 251,6 tys. zaświadczeń lekarskich (5,14 mln dni nieobecności w pracy);
  rok 2022: 233 tys. zaświadczeń lekarskich (4,7 mln dni nieobecności w pracy).
• Zaburzenia lękowe:
  rok 2023: 246 tys. zaświadczeń lekarskich (4,77 mln dni nieobecności w pracy);
  rok 2022: 218,8 tys. zaświadczeń lekarskich (4,2 mln dni nieobecności w pracy).

- Widoczny wzrost liczby dni absencji chorobowej wśród powyższych jednostek chorobowych może świadczyć o braku skutecznych działań lub niedostatecznej reakcji na rosnące potrzeby zdrowotne pracowników. Wciąż wydaje się, że problem ten jest marginalizowany lub niedoceniany przez pracodawców. Możliwą przyczyną może być brak zrozumienia specyfiki poszczególnych zaburzeń, co prowadzi do nieadekwatnych rozwiązań i strategii wsparcia. Dlatego w trosce o pełne bezpieczeństwo najcenniejszego zasobu firm – pracowników – nie można przeoczyć roli BHP w kształtowaniu sprzyjających zdrowiu psychicznemu warunków pracy. Z oczywistych względów obecnie coraz więcej uwagi skupiamy na dobrostanie psychicznym pracowników, naturalnie więc bezpieczeństwo i higiena pracy zyskują nowy, holistyczny wymiar – mówi Magdalena Włastowska, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.

Taka zmiana perspektywy może otworzyć nowe możliwości dla lepszego i zdrowszego miejsca pracy, gdzie każdy czuje się nie tylko fizycznie, ale i psychicznie bezpieczny. Zapewnienie odpowiednich warunków pracy, edukacja menedżerów w zakresie rozpoznawania pierwszych objawów zaburzeń, oraz wdrożenie programów wsparcia są kluczowe w zapobieganiu problemom zdrowotnym.

 Co już teraz mogą zrobić pracodawcy?

• Promocja zdrowego stylu życia: programy promujące aktywność fizyczną i zdrowe nawyki, które mogą poprawić ogólną kondycję fizyczną i psychiczną pracowników.
• Szkolenia BHP obejmujące moduł zdrowia psychicznego: regularne warsztaty dla pracowników i menedżerów, podnoszące świadomość i umiejętności w zakresie identyfikacji i reagowania na sygnały wskazujące na problemy zdrowotne.
• Programy wsparcia dla pracowników: wprowadzenie programów terapeutycznych
  i konsultacyjnych dostępnych dla pracowników, które pomagają w radzeniu sobie ze stresem
  i innymi problemami zdrowotnymi.

- Ważne jest, aby pracodawcy promowali kulturę otwartości na rozmowy o zdrowiu psychicznym i zachęcali do korzystania z pomocy psychologicznej. Dostępność konsultacji z psychologiem lub terapeutą w miejscu pracy lub poprzez zewnętrzne programy wsparcia dla pracowników może być kluczowa. Ponadto, istotne jest stawianie na holistyczne podejście do bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, które nie ogranicza się jedynie do spełniania minimalnych wymagań prawnych, ale obejmuje szeroko pojęty dobrostan fizyczny, psychiczny oraz społeczny. Holistyczne podejście do BHP nie jest dodatkowym obowiązkiem, lecz inwestycją w kapitał ludzki, co przekłada się na długofalową wartość – podsumowuje Magdalena Włastowska, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.

Źródła:

W 2022 roku wystawiono niemal 1,3 mln zwolnień z powodu zaburzeń psychicznych - ZUS

Coraz więcej zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania - ZUS